การเลี้ยงวัวในปัจจุบัน ถึงแม้จะต้องใช้เวลาในการเลี้ยงหากแต่รายได้ค่อนข้างงามเลยทีเดียว ซึ่งหลายคนคิด อ ย า ก ที่จะเลี้ยงวัวเป็นอาชีพเสริม ซึ่งก็สามารถทำได้ง่าย เพียงแต่ต้องแบ่งเวลาให้ดี เพราะต้องนำวัวไปปล่อยกินหญ้าตอนเช้า หาหญ้า หาฟางไว้ให้วัวกินในคอก
แน่นอนว่าในการเลือก ซื้ อ วัวไม่ว่าจะเป็นพ่อ พั น ธุ์และแม่ พั น ธุ์ที่จะนำมาเลี้ยงนั้นมีความสำคัญมาก เพราะถ้าวัวเป็นหมัน หรือ มีตำหนิ อาจจะทำให้ขาดทุนได้
เราจึงได้รวบรวม หลักการเบื้องต้นในการเลือกซื้อวัวสำหรับมือใหม่ มาฝากกัน ซึ่งจะเป็นประโยชน์กับทุกท่านไม่มากก็น้อย
หลักการเบื้องต้นในการเลือก ซื้ อ วัว
วัวแม่ พั น ธุ์ วัวสาวต้องเลือกวัวสาวไม่เกิน 2-3 ปี เพราะถ้าเกินนั้นก็เสี่ยงที่วัวสาวตัวนั้น ไม่เป็น สั ด เลย หรือจะเป็น สั ด แล้วผสมไม่ติด เจ้าของจึงvายออก นั้นเอง
การเป็น สั ด คือ การที่ สั ต ว์ ตัวเมียยอมให้ผสมพร้อม ๆ กันจะมีการตกไข่เกิดขึ้น การเป็น สั ด ของโคแต่ละรอบจะห่างกันประมาณ 21 วัน และในแต่ละครั้ง ของการเป็น สั ด แล้วประมาณ 14 ชั่วโมง
ช่วงระยะเวลาที่เหมาะสมที่สุดสำหรับทำการผสมคือระยะก่อนที่ไข่ จะตกเล็กน้อย โดยทั่ว ๆ ไปเจ้าของ สั ต ว์ อาจจะพบ หรือสังเกตเห็นสัดของตนเป็น สั ด ในเวลาเย็นหรือตอน กลางคืนหรืออาจจะพบเมื่อใกล้ถึงตอนปลายของการเป็น สั ด แล้ว
ดังนั้นเพื่อให้ได้ผลในทางปฏิบัติอาจแนะนำ พอเป็นแนวทางในการปฏิบัติคือ ถ้าเห็นโคเป็น สั ด ตอนเข้าก็ควรจะผสม อ ย่ า ง ช้าตอนบ่ายวันเดียวกัน และถ้า เห็นโคเป็น สั ด ตอนบ่ายหรือเย็นก็ควรจะผสม อ ย่ า ง ช้าเช้าวันรุ่งขึ้น
อีกหนึ่ง อ ย่ า ง ให้สังเกตุที่เขาวัว ถ้าเขาของวัวแม่นั้นๆ ย า ว ผิดปกติ (สำหรับวัวที่เล่นเขาไม่ได้สุยเขา) แต่เต้านมเล็กๆ ยังไม่ผ่านการมีลูกหรือไม่มีวงเขา คนvายบอกว่ากำลังตั้ง ท้ อ ง อ่อนๆ ให้ท่านพึงระวังไว้ว่า วัวตัวนั้นอายุเยอะ อาจจะมีปัญหาในระบบสืบ พั น ธุ์ (ส่วนใหญ่จะมักเป็นหมันและก็อ้วนนั้นเอง)
ถ้าวัวแม่ลูกอ่อน ให้เราผสมวัวที่มีลูกไม่เกิน 4-6 เดือน (วัวโคนม) ถ้าเกินนั้นยังไม่ได้ผสมอันนี้ก็เสี่ยง เจ้าของเดิม อาจจะผสมแล้วผสมหลายครั้งแล้วแต่ไม่ติด เลยต้องการvายออก หรือแม่มีลูกห่าง
ให้ท่านพิจารณาดูลูกวัวตัวล่าสุด ไม่ห่างกันเกินไปกับตัวเเรก จะดี ลูกไม่เกิน 4-6 เดือน (แบบนี้จะติด สั ด ไวจะให้ลูกทุกปี แต่หา ย า ก ต้องหาใจเย็นๆ) ถ้าเป็นไปได้ให้ท่านหา ซื้ อ วัวแม่ลูกและผสมติดแล้ว (ถ้าได้ประกันท้องยิ่งดี)
วัวแม่ลูกให้สังเกตุน้ำนมแม่ โดยดูลูกว่ามีความสมบูรณ์ดีหรือไม่ บางตัวแม่สวยงามเงินแสน แต่ไม่ส่งลูก ลูกได้หลัก1-2หมื่นแบบนี้ก็ไม่เหมาะแก่การทำ พั น ธุ์ แม่ผอมได้ ช่วงให้นมลูก แต่ลูกต้องอ้วน
ถ้าหากท่านดูวัวแม่ลูกให้สังเกตุ น้ำนมแม่วัว โดยดูว่าลูกสมบูรณ์ดีหรือไม่ อ้วนท้วนดีไหม ถ้าอ้วนท้วนสมบูรณ์ดีให้ลูกสวย แบบนี้น่า ซื้ อ หามาเลี้ยง บางตัวแม่วัวสวยงามsาคาเงินแสน แต่ไม่ส่งลูก ลูกได้แค่หลัก 1-2หมื่น แบบนี้ก็ไม่เหมาะแก่ การนำเอามาเลี้ยง
แม่ผอมได้ช่วงให้นมลูก แต่ลูกต้องอ้วนสมบูรณ์
แม่วัวสถานะท้องว่าง ผ่านการมีลูกมาแล้ว ซึ่งเราไม่รู้สถานะของลูก ตามวิสัยvายลูกได้ก็ต้อง ห ย่ า นมแล้ว แต่แม่ยังท้องว่าง อันนี้ก็เสี่ยง อาจจะผสมแล้ว แต่ไม่ติด หรือรอผ่านรอบ อ ย่ า เสี่ยง
** มือใหม่ อ ย่ า ซื้ อ วัวแยกลูก ถ้าไม่เห็นกับ ต า ว่าแยกลูก
ส่วนตำหนิอื่นๆ ก็พิจารณาจากภายนอกได้ เช่น ขาทก หาง ด อ ก ซี่โครงสั้น ทุกข้อที่กล่าวมาก็ไม่มีอะไร 100%
ถ้าเจ้าของยืนยันว่าท้องให้ตรวจ ท้ อ ง ทุกครั้งก่อน ซื้ อ เพื่อความแน่ใจ จะไม่เสียเวลา เสียกำลังใจ ตามลักษณะ
ลักษณะที่กล่าวมาถ้าเลี่ยงได้ก็เลี่ยง อ ย่ า เสี่ยง เพราะถ้าได้มาแล้วจะไม่คุ้ม
ขอบคุณที่มา เพื่อนสมาชิกกลุ่มเลี้ยงวัวบราห์มัน
